Klasyczne usuwanie żylaków kończyn dolnych (operacja Babcocka, stripping)

Przewlekła niewydolność żylna nóg prowadzi do powstawania poszerzonych, krętych żył powierzchownych, czyli żylaków. Jedną z najskuteczniejszych metod leczenia zaawansowanych zmian jest klasyczne chirurgiczne usunięcie żylaków – zabieg, w którym niewydolna żyła odpiszczelowa lub odstrzałkowa zostaje fizycznie usunięta wraz z widocznymi żylakami.

Na czym polega klasyczny zabieg usuwania żylaków?

Przebieg operacji krok po kroku

  1. Znieczulenie – najczęściej przewodowe (podpajęczynówkowe) lub ogólne.

  2. Nacięcia skóry – około 1-2 cm w pachwinie i przy kostce przyśrodkowej; dodatkowo kilka mikro-nacięć wzdłuż przebiegu żyły.

  3. Wprowadzenie strippera – giętka sonda przeprowadzana jest przez światło żyły od kostki do pachwiny.

  4. Usunięcie żyły – niewydolna żyła zostaje przymocowana do strippera i wyciągnięta jednym ruchem.

  5. Mikroflebektomia – przez drobne nacięcia usuwa się boczne gałęzie żylakowe.

  6. Zaopatrzenie ran – małe nacięcia zamyka się plastrami, większe pojedynczymi szwami; zakładany jest opatrunek uciskowy.

Cały zabieg trwa zwykle 45–60 minut i może być wykonany w trybie chirurgii jednego dnia.

Kwalifikacja pacjenta – wizyta z USG Doppler

  • Badanie USG Doppler przedstawia mapę żył powierzchownych i głębokich, ocenia wydolność zastawek i pozwala wykryć refluks.

  • Podczas konsultacji chirurg naczyniowy:

    • przeprowadza wywiad chorobowy,

    • analizuje objawy (ból, obrzęk, skurcze nocne, przebarwienia),

    • omawia dostępne metody leczenia (klasyczna operacja vs. laser EVLT),

    • wyklucza przeciwwskazania internistyczne i anestezjologiczne.

Bez rzetelnego USG Doppler nie powinno się planować żadnego zabiegu na żyłach.

Wskazania do klasycznego usunięcia żylaków

  • duże, widoczne żylaki z potwierdzoną niewydolnością pni żylnych,

  • przewlekła niewydolność żylna powodująca ból, uczucie ciężkości i obrzęki,

  • zmiany skórne (przebarwienia, wyprysk, owrzodzenia podudzi),

  • nawracające zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych,

  • krwawiące lub pękające żylaki,

  • nawroty po wcześniejszych zabiegach,

  • względy estetyczne przy dużych, wypukłych żyłach.

Przeciwwskazania

  • niewyrównane choroby serca lub układu krążenia,

  • zaburzenia krzepnięcia (skłonność do krwawień lub zakrzepów),

  • świeża zakrzepica żył głębokich,

  • czynne infekcje skóry lub owrzodzenia w miejscu cięcia,

  • ciąża,

  • zaawansowane choroby ogólnoustrojowe (niewydolność nerek, źle kontrolowana cukrzyca, aktywna choroba nowotworowa),

  • miażdżycowe niedokrwienie kończyn i ciężki obrzęk limfatyczny.

Każdy przypadek rozpatruje się indywidualnie; decyzję o bezpieczeństwie zabiegu podejmuje specjalista.

Rekonwalescencja i zalecenia po operacji

Etap

Co robić?

Czego unikać?

0–24 h

Leżeć z nogą uniesioną; chodzić ostrożnie po oddziale

Długotrwałe stanie, gorące kąpiele

1–7 dni

Nosić pończochę uciskową cały dzień; krótkie spacery

Sport, dźwiganie, sauna

7–14 dni

Kontrola i zdjęcie szwów; stopniowy powrót do pracy biurowej

Intensywny wysiłek, bieganie

3–4 tyg.

Lekkie ćwiczenia, jazda na rowerze stacjonarnym

Siłownia, sporty kontaktowe

>4 tyg.

Pełna aktywność fizyczna (za zgodą lekarza)

  • Po zabiegu mogą wystąpić siniaki, obrzęk i drobne stwardnienia pod skórą – znikają w kilka tygodni.
  • Przez pierwsze 5–7 dni często podaje się heparynę drobnocząsteczkową w profilaktyce zakrzepicy.
  • Pończochy uciskowe nosi się minimum 2 tygodnie w ciągu dnia, a często dłużej – według zaleceń.

Możliwe powikłania

  • krwiaki i siniaki w miejscu usuniętych żył,

  • zakażenie rany,

  • przemijające zaburzenia czucia (drętwienie, mrowienie) skóry goleni,

  • przedłużony wyciek chłonki lub obrzęk,

  • zakrzepica żył głębokich (rzadko),

  • niewielkie blizny lub przebarwienia skóry.

Powikłania ciężkie zdarzają się sporadycznie, zwłaszcza przy przestrzeganiu zaleceń pooperacyjnych.

Klasyczna operacja vs. laser EVLT – szybkie porównanie

Cecha

Klasyczny stripping

Laser EVLT

Inwazyjność

Cięcia 1–2 cm + mikro-nacięcia; usunięcie żyły

Nakłucie igłą; zamknięcie żyły światłowodem

Znieczulenie

Przewodowe lub ogólne

Miejscowe

Blizny

Małe, ale widoczne

Praktycznie brak

Ból po zabiegu

Umiarkowany

Minimalny

Powrót do pracy

1–2 tygodnie

1–3 dni

Skuteczność

> 95 %

> 95 %

Ryzyko powikłań

Nieco wyższe (siniaki, krwiaki)

Bardzo niskie

Zastosowanie

Bardzo duże, poskręcane żylaki, nietypowa anatomia

Większość przypadków niewydolności żyły odpiszczelowej/odstrzałkowej

Wnioski: EVLT jest mniej inwazyjny i zapewnia szybszą rekonwalescencję, ale klasyczny stripping wciąż pozostaje „złotym standardem” przy rozległych lub trudnych anatomicznie zmianach. Ostateczną decyzję najlepiej podjąć po konsultacji z chirurgiem naczyniowym i analizie wyniku USG Doppler.

Koszt zabiegu

Zabiegi wykonujemy z częściową refundacją NFZ i kosztuje ok. 2500-3000 zł. Aktualne ceny możesz sprawdzić w cenniku. Refundację umożliwia to wprowadzona w 9 marca 2011 roku Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE, zwana również Dyrektywą o Leczeniu Transgranicznym oraz stworzona na jej podstawie polska Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Z tego tytułu polscy pacjenci mogą leczyć się za granicą przy częściowym refundacji z Narodowego Funduszu Zdrowia.

Podsumowanie

Klasyczne usuwanie żylaków to sprawdzona, bardzo skuteczna metoda leczenia zaawansowanej choroby żylnej nóg. Jeżeli USG Doppler wykazuje niewydolność pnia żyły odpiszczelowej lub odstrzałkowej, a objawy utrudniają codzienne funkcjonowanie, operacja Babcocka może być najlepszym rozwiązaniem. Prawidłowa kwalifikacja, przestrzeganie zaleceń pooperacyjnych i noszenie wyrobów uciskowych znacząco minimalizują ryzyko powikłań i zapewniają trwały efekt terapeutyczny. W przypadku mniej zaawansowanych zmian lub gdy zależy Ci na jak najszybszym powrocie do aktywności, warto rozważyć laserowe usuwanie żylaków (EVLT) – małoinwazyjną alternatywę o porównywalnej skuteczności.

Pamiętaj: Ten tekst ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady lekarza. Jeśli zmagasz się z żylakami, skonsultuj się ze specjalistą chirurgii naczyniowej, który dobierze najbezpieczniejsze i najskuteczniejsze leczenie dla Ciebie.