Klasyczne usuwanie żylaków kończyn dolnych (operacja Babcocka, stripping)
Przewlekła niewydolność żylna nóg prowadzi do powstawania poszerzonych, krętych żył powierzchownych, czyli żylaków. Jedną z najskuteczniejszych metod leczenia zaawansowanych zmian jest klasyczne chirurgiczne usunięcie żylaków – zabieg, w którym niewydolna żyła odpiszczelowa lub odstrzałkowa zostaje fizycznie usunięta wraz z widocznymi żylakami.
Na czym polega klasyczny zabieg usuwania żylaków?
Przebieg operacji krok po kroku
-
Znieczulenie – najczęściej przewodowe (podpajęczynówkowe) lub ogólne.
-
Nacięcia skóry – około 1-2 cm w pachwinie i przy kostce przyśrodkowej; dodatkowo kilka mikro-nacięć wzdłuż przebiegu żyły.
-
Wprowadzenie strippera – giętka sonda przeprowadzana jest przez światło żyły od kostki do pachwiny.
-
Usunięcie żyły – niewydolna żyła zostaje przymocowana do strippera i wyciągnięta jednym ruchem.
-
Mikroflebektomia – przez drobne nacięcia usuwa się boczne gałęzie żylakowe.
-
Zaopatrzenie ran – małe nacięcia zamyka się plastrami, większe pojedynczymi szwami; zakładany jest opatrunek uciskowy.
Cały zabieg trwa zwykle 45–60 minut i może być wykonany w trybie chirurgii jednego dnia.
Kwalifikacja pacjenta – wizyta z USG Doppler
-
Badanie USG Doppler przedstawia mapę żył powierzchownych i głębokich, ocenia wydolność zastawek i pozwala wykryć refluks.
-
Podczas konsultacji chirurg naczyniowy:
-
przeprowadza wywiad chorobowy,
-
analizuje objawy (ból, obrzęk, skurcze nocne, przebarwienia),
-
omawia dostępne metody leczenia (klasyczna operacja vs. laser EVLT),
-
wyklucza przeciwwskazania internistyczne i anestezjologiczne.
-
Bez rzetelnego USG Doppler nie powinno się planować żadnego zabiegu na żyłach.
Wskazania do klasycznego usunięcia żylaków
-
duże, widoczne żylaki z potwierdzoną niewydolnością pni żylnych,
-
przewlekła niewydolność żylna powodująca ból, uczucie ciężkości i obrzęki,
-
zmiany skórne (przebarwienia, wyprysk, owrzodzenia podudzi),
-
nawracające zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych,
-
krwawiące lub pękające żylaki,
-
nawroty po wcześniejszych zabiegach,
-
względy estetyczne przy dużych, wypukłych żyłach.
Przeciwwskazania
-
niewyrównane choroby serca lub układu krążenia,
-
zaburzenia krzepnięcia (skłonność do krwawień lub zakrzepów),
-
świeża zakrzepica żył głębokich,
-
czynne infekcje skóry lub owrzodzenia w miejscu cięcia,
-
ciąża,
-
zaawansowane choroby ogólnoustrojowe (niewydolność nerek, źle kontrolowana cukrzyca, aktywna choroba nowotworowa),
-
miażdżycowe niedokrwienie kończyn i ciężki obrzęk limfatyczny.
Każdy przypadek rozpatruje się indywidualnie; decyzję o bezpieczeństwie zabiegu podejmuje specjalista.
Rekonwalescencja i zalecenia po operacji
Etap |
Co robić? |
Czego unikać? |
0–24 h |
Leżeć z nogą uniesioną; chodzić ostrożnie po oddziale |
Długotrwałe stanie, gorące kąpiele |
1–7 dni |
Nosić pończochę uciskową cały dzień; krótkie spacery |
Sport, dźwiganie, sauna |
7–14 dni |
Kontrola i zdjęcie szwów; stopniowy powrót do pracy biurowej |
Intensywny wysiłek, bieganie |
3–4 tyg. |
Lekkie ćwiczenia, jazda na rowerze stacjonarnym |
Siłownia, sporty kontaktowe |
>4 tyg. |
Pełna aktywność fizyczna (za zgodą lekarza) |
— |
- Po zabiegu mogą wystąpić siniaki, obrzęk i drobne stwardnienia pod skórą – znikają w kilka tygodni.
- Przez pierwsze 5–7 dni często podaje się heparynę drobnocząsteczkową w profilaktyce zakrzepicy.
- Pończochy uciskowe nosi się minimum 2 tygodnie w ciągu dnia, a często dłużej – według zaleceń.
Możliwe powikłania
-
krwiaki i siniaki w miejscu usuniętych żył,
-
zakażenie rany,
-
przemijające zaburzenia czucia (drętwienie, mrowienie) skóry goleni,
-
przedłużony wyciek chłonki lub obrzęk,
-
zakrzepica żył głębokich (rzadko),
-
niewielkie blizny lub przebarwienia skóry.
Powikłania ciężkie zdarzają się sporadycznie, zwłaszcza przy przestrzeganiu zaleceń pooperacyjnych.
Klasyczna operacja vs. laser EVLT – szybkie porównanie
Cecha |
Klasyczny stripping |
Laser EVLT |
Inwazyjność |
Cięcia 1–2 cm + mikro-nacięcia; usunięcie żyły |
Nakłucie igłą; zamknięcie żyły światłowodem |
Znieczulenie |
Przewodowe lub ogólne |
Miejscowe |
Blizny |
Małe, ale widoczne |
Praktycznie brak |
Ból po zabiegu |
Umiarkowany |
Minimalny |
Powrót do pracy |
1–2 tygodnie |
1–3 dni |
Skuteczność |
> 95 % |
> 95 % |
Ryzyko powikłań |
Nieco wyższe (siniaki, krwiaki) |
Bardzo niskie |
Zastosowanie |
Bardzo duże, poskręcane żylaki, nietypowa anatomia |
Większość przypadków niewydolności żyły odpiszczelowej/odstrzałkowej |
Wnioski: EVLT jest mniej inwazyjny i zapewnia szybszą rekonwalescencję, ale klasyczny stripping wciąż pozostaje „złotym standardem” przy rozległych lub trudnych anatomicznie zmianach. Ostateczną decyzję najlepiej podjąć po konsultacji z chirurgiem naczyniowym i analizie wyniku USG Doppler.
Koszt zabiegu
Zabiegi wykonujemy z częściową refundacją NFZ i kosztuje ok. 2500-3000 zł. Aktualne ceny możesz sprawdzić w cenniku. Refundację umożliwia to wprowadzona w 9 marca 2011 roku Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE, zwana również Dyrektywą o Leczeniu Transgranicznym oraz stworzona na jej podstawie polska Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Z tego tytułu polscy pacjenci mogą leczyć się za granicą przy częściowym refundacji z Narodowego Funduszu Zdrowia.
Podsumowanie
Klasyczne usuwanie żylaków to sprawdzona, bardzo skuteczna metoda leczenia zaawansowanej choroby żylnej nóg. Jeżeli USG Doppler wykazuje niewydolność pnia żyły odpiszczelowej lub odstrzałkowej, a objawy utrudniają codzienne funkcjonowanie, operacja Babcocka może być najlepszym rozwiązaniem. Prawidłowa kwalifikacja, przestrzeganie zaleceń pooperacyjnych i noszenie wyrobów uciskowych znacząco minimalizują ryzyko powikłań i zapewniają trwały efekt terapeutyczny. W przypadku mniej zaawansowanych zmian lub gdy zależy Ci na jak najszybszym powrocie do aktywności, warto rozważyć laserowe usuwanie żylaków (EVLT) – małoinwazyjną alternatywę o porównywalnej skuteczności.
Pamiętaj: Ten tekst ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady lekarza. Jeśli zmagasz się z żylakami, skonsultuj się ze specjalistą chirurgii naczyniowej, który dobierze najbezpieczniejsze i najskuteczniejsze leczenie dla Ciebie.